Europese normen hebben de twijfelachtige eer om aangepast te worden wanneer de toepassing van de verouderde variant uit de hand loopt. Aanpassingen van Europese normen hebben dus steeds een gegronde basis die wetenschappelijk aangetoond wordt. Op dit moment ligt de EN 16755 ter revisie en is de draftversie bekend. De problematiek rond uitlogen van brandvertragers is voor velen onbekend, maar neemt al enige tijd een problematische schaal aan. De aanpassing van de EN 16755 komt geen seconde te vroeg.  

Wat is ook weer de EN 16755?

De EN 16755 staat voor de "Technische duurzaamheid van de prestaties met betrekking tot brandgedrag - Classificering met brandvertragende middelen behandelde houtproducten voor binnen- en buitentoepassingen".

Het is dus de Europese norm die bepaalt welke testmethode(n) de producent van brandvertragende behandeld hout/houtproduct dient te gebruiken om de kwaliteit van de brandvertragende behandeling doorheen de tijd aan te tonen.
Dit voor interieur- en exterieurtoepassingen.

Wat liep er dan (grondig) fout met de verouderde EN 16755?

Het is heel moeilijk om een ongelooflijk divers natuurproduct zoals hout in een standaardregel zoals een Europese normering te integreren.
Dit vergt enerzijds een verregaande kennis van het materiaal waarvoor het geldt (hout) alsook verregaande kennis over brandreactieklasse en de duurzaamheid van brandvertragende behandelingen.
Dit tegelijkertijd in een wereld waar de ene innovatie na de andere opduikt.

Er zaten helaas meerdere hiaten en onduidelijkheden die ervoor zorgden dat de versie van 2017 verouderd was.
Vooral de duurzaamheid van brandvertragers in exterieurtoepassingen liep (stevig) uit de hand.
Allerlei brandvertragende behandelingen kunnen aantonen dat ze bij exterieurtoepassingen niet uitlogen, terwijl dit in de realiteit wel (snel) gebeurt.

Deze aanpassing van de EN 16755 is niet alleen wenselijk, maar tegelijkertijd hoogdringend.

We leggen de subtiele en niet-subtiele aanpassingen uit:


- De introductie en scoop zijn aangepast.

Als we iets geleerd hebben van de eerdere aanpassing van de CWFT tabel, is dat het bijzonder belangrijk is om duidelijkheid te verschaffen:
Voor wie telt de nieuwe regel en voor wie niet.

De nieuwe introductie en scoop werd aangepast om de vele verschillende mogelijkheden van brandvertragende behandelingen te benoemen.
Zo geldt dit document voor alle vormen van hout of houtproducten zoals houtsoorten, verduurzaamd hout, thermisch gemodificeerd hout, chemisch behandeld hout.
Tegelijkertijd geldt het ook voor alle vormen van brandvertragende behandelingen zoals impregneren van brandvertragers, oppervlaktebehandelingen (coatings), etc.
Het neemt zelfs houtproducten op dat brandvertragende chemicaliën in hun productieproces hebben gebracht.
De nieuwe norm geldt ook voor brandvertragend behandeld hout of houtproducten met niet-brandvertragende coating.
Etc.


- Accelerated weathering wordt 'Artificial weathering'.

In de norm heb je 'Natural Weathering' en 'Accelerated Weathering'.

Waar Natural Weathering duidelijk impliceert dat dit de meest representatieve en natuurlijke veroudering is, impliceert de term 'Accelerated' dat dezelfde veroudering versneld wordt gesimuleerd.
Daar wringt nu net het schoentje.

Wetenschappelijk onderzoek toont echter aan dat de tijdspanne niet alleen versneld, maar ook het eindresultaat niet hetzelfde is.
De intervallen van accelerated weathering zijn korter dan de natuurlijke seizoenen en hebben bijgevolg een opmerkelijk lagere impact.

Er is nu dus gekozen om Accelerated weathering als 'Artificial weathering' ofwel 'Kunstmatig verouderen' te benoemen.


 - De ISO 5660-1 (Cone Calorimeter) wordt verwijderd uit de testmethoden.

Een jaar geleden maakten we hier al melding van.
De Cone Calorimeter is een interessante materiaaltest en kan helpen in een kleinschalig onderzoekje, maar geeft geen betrouwbare informatie over de duurzaamheid van de brandvertragende behandeling bij exterieurtoepassingen.
Ze meet te weinig variabelen en kan eigenlijk niets zeggen over een realistisch resultaat.
Daarnaast gaat het hier meestal over 'Accelerated Weathering' (zie hierboven) waardoor het een dubbele foutenmarge gaf. 

- De hoeveelheid SBI-tests (EN 13823) om de duurzaamheid van de brandvertragende behandeling aan te tonen is verhoogd.

Nu de Cone Calorimeter (ISO 5660-1) niet meer toegelaten wordt, zal men steeds minstens twee SBI tests (EN13823) moeten uitvoeren om de duurzaamheid van de brandvertragende behandeling aan te tonen.
Een test aan het begin en een test na de 'Natural weathering' of 'Artificial Weathering'.

De realiteit zegt dat verschillende gevelprofielen andere resultaten kunnen hebben en dus niet zomaar gegeneraliseerd mogen worden.
Een simpel voorbeeld: Een vlakke plank zal zich anders gedragen (vermoedelijk beter) als een geribbelde plank.
Een ander voorbeeld: een horizontale montage zal anders reageren dan een verticale montage.

- De verwijzing naar de 'Service classes' wordt vervangen naar de 'Use Classes' conform de EN 335.

In de vorige, verouderde versie was dit gebaseerd op de 'Service classes 1, 2 and 3' volgens de EN 1995-1-1 (Eurocode 5. Ontwerp en berekening van houtconstructies).
Nu wordt er gebruik gemaakt van de 'Use classes 1, 2 and 3' uit de EN 335 (Duurzaamheid van hout en op hout gebaseerde producten - Gebruiksklassen: Definities, toepassing op massief hout en op houtachtige plaatmaterialen).
Een eerder logische aanpassing waarbij hout of houtproducten dus beoordeeld worden op hun toepassingsgebied.

- Alle verwijzingen naar 'Service life' zijn verwijderd.

In de voorbije jaren werd er gewiekst omgegaan met cryptische omschrijvingen over het behoud van brandvertragers.
De gekste zinnen werden zo cryptisch omschreven, dat zelfs brandexperten de zinnen amper begrepen.
Zo zouden de brandvertragers niet uitlogen, maar het effect van de brandvertrager zou aan gelijke snelheid met de veroudering verminderen.
Even nadenken, de brandreactieklasse blijft dus behouden? Of toch niet? Of wel?...

De brandreactieklasse van een gevelbekleding kent gelukkig weinig grijze gebieden en heeft duidelijk afgebakende testmethoden.
Als een bepaalde gevelbekleding (houtsoort, profiel, opbouw en behandeling) bij de SBI test (EN 13823) tegen de maximale waarde(n) van een brandreactieklasse aan zit, zal die bij de minste verzwakking uit de brandreactieklasse vallen.
Het is dus simpel 'ja' of 'nee'.

De verwijzingen naar 'Service life' werden verwijderd om deze cryptische omschrijvingen een halt toe te roepen.
Realistische testen geven realistische resultaten en vragen realitistische onderhoudsverplichtingen.

- In de officiële classificatie zal het type en interval van het periodiek onderhoud aangegeven worden.

In het 'Classification report' zal staan: 'Information on type of maintenance and interval of maintenance shall be provided. If relevant, time untill the first maintanance/recoating and coating to be used initially shall be provided.
Door het wegvallen van de Cone Calorimeter (ISO 5660-1) gaan er voor sommige producten plots geheel andere (lees: realistische) resultaten uit de tests komen.
Deze gaan dus een periodiek onderhoud vereisen.


Enkele heel belangrijke onderdelen blijven staan in de nieuwe variant.

Hoewel elke partij mag kiezen hoe hij de duurzaamheid van zijn brandvertragende behandeling onderzoekt, zal bij elk dispuut de natuurlijke veroudering conform de EN927-3 de maatgevende testmethode zijn.

De Natural Weathering conform de EN 927-3 is naast de maatgevende testmethode, gelukkig ook de goedkoopste manier om te testen.
U zet de brandtest een jaar buiten en vraagt aan moeder natuur om haar gratis invloeden er op tekeer te laten gaan.
Het is dan ook een evidentie dat dit onderzoek gedaan wordt.

Tegelijkertijd doemen er ook gevaren op.

Zoals eerder vermeld, is het uitermate moeilijk om een standaardregel te maken voor een bijzonder divers natuurproduct als hout.
De huidige aanpassing is alvast een uitstekende aanzet, maar kan ook negatieve gevolgen hebben.

Een periodiek onderhoud van hout of houtproducten voor exterieurtoepassingen gaat de keuze voor hout als natuurproduct mogelijk bemoeilijken en/of zelfs doen dalen.
Waar hout bijzonder trots mag zijn dat het zo goed gereguleerd is, heeft het ook de kans om hierdoor afgestraft te worden.
Het is immers mogelijk dat de keuze van hout zomaar verlegd kan worden naar materialen die amper gereguleerd worden.
Waar composieten (bijvoorbeeld bamboe, houtcomposiet,etc) zich graag spiegelen aan hout en in sommige gevallen ook gebruik maken van brandvertragende behandelingen, moeten zij bijvoorbeeld niet voldoen aan deze normering.

Blijf dus absoluut kiezen voor hout.
Een goede regulering zorgt immers voor zekerheid!