Duurzame producten ontwerpen is de sleutel tot de overgang naar een duurzame toekomst. Bedrijven die duurzame innovaties willen omarmen, ontdekken tijdens het nationale RE:DESIGN-event de inspirerende wereld van ecodesign. Tijdens de break-outsessie ‘Materiaalselectie in ecodesign’, georganiseerd door POM Limburg (Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg), delen Zweko Optics & Trinseo, Paulussen Houthandel en Reynaers Aluminium hun ervaring met duurzaam succes. Ontdek onder meer hoe ecodesign circulariteit stimuleert en vooruitstrevende bedrijfsmodellen mogelijk maakt, door producten herstelbaar, opwaardeerbaar en aanpasbaar te maken aan concepten zoals de deeleconomie en ‘product-as-a-service’. Een uniek netwerkmoment met experts en stakeholders uit alle sectoren en Belgische regio's

Ik, Steven Paulussen, ben gastspreker op het event RE:DESIGN op 18 februari in Brussel.
Bij de break-outsessie 'Materiaalselectie in ecodesign' wordt ingezoomd op metaal, kunststof en hout.
Ik zal uiteraard spreken over mijn favoriete grondstof, hout.

Hout is een prachtig natuurproduct dat zich uitstekend leent voor hergebruik.
Elk 'tweede leven' dat een materiaal gegeven wordt, is een 'eerste leven' dat uitgespaard wordt.

Helaas is het net die herbruikbaarheid van hout die in de realiteit in onze sector nog kan (of zelfs moet) verbeteren.
Onderzoek dit maar eens voor jezelf.
Rij zelf een keer rond rond in uw gemeente of stad en bestudeer de houten gevelbekledingen die u tegenkomt.
In een groot deel van de gevels werden deze planken veelvuldig met nagels door het oppervlak vastgeschoten.
Een werkwijze die zijn kwaliteit doorheen de jaren heeft bewezen, maar tegelijkertijd ook zijn nadelen (herbruikbaarheid) kent.
De levensloop van hout stopt meestal na deze vorm van montage.

We zagen de laatste jaren een trend naar steeds dunnere 'planchetten' waarbij men goedkopere gevels kon aanbieden door minder materiaal (hout) te gebruiken.
Het steeds dunner worden van 'planchetten' is economisch interessant, terwijl dit naar herbruikbaarheid helaas nadelig is.
Enerzijds worden 'oude wijsheden' zoals de slankheidsfactor van hout soms verwaarloosd, tegelijkertijd hou je een te dunne plank over om te herbruiken.

Voor onze eigen productontwikkeling hebben we een wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de veroudering/vergrijzing van hout bij buitentoepassingen.
We onderzochten het causaal verband met de vele weersinvloeden en de structurele verandering van het hout.
Nog interessanter was het onderzoek naar de diepte vanaf het oppervlak van deze structurerele veranderingen.

Vooral dat laatste is een diepgaand onderzoek met bijzondere uitkomsten.
Het geeft ons immers weer meer inzicht over hoeveel materiaal er oppervlakkig van de oude plank afgeschaafd moet worden om weer tot 'nieuw hout' te komen. 
Op deze manier kunnen we onze innovatieve gevelproducten optimaliseren om reeds bij het productontwerp een optimale kans voor een tweede leven te geven.

Hoewel er een zekere overlapping is, staat 'losmaakbaarheid' niet gelijk aan 'herbruikbaarheid'.
Een goede losmaakbaarheid is uiteraard essentieel, maar moet steeds afgestemd zijn om een zo groot mogelijk aaneengesloten massa hout te kunnen herbruiken.
Zo zijn diepe infrezingen aan de voor- en/of achterzijde bijzonder nadelig voor hergebruik van hout.
Ze delen de herbruikbare massa hout immers op in kleine(re) stukjes.
Een losmaakbaar profiel is dus niet per definitie goed voor de herbruikbaarheid van de grondstof.
Een simpele mes- en groef plank die u blind kan schroeven geeft zo zelfs een veel grotere aaneengesloten massa herbruikbaar hout.
Dit terwijl ze uiteraard moeilijker losmaakbaar is.

Hout is een prachtig, divers natuurproduct met oneindige mogelijkheden.
Het is aan ons om hier intelligente producten mee te ontwerpen.
Producten waarbij herbruikbaarheid boven economische belangen gaat.

Momentje tot reflectie:
Stel je voor dat er vanaf vandaag geen enkele boom meer zou bijkomen.
Zou je dan nog steeds op dezelfde manier met deze grondstof werken?