We roepen al vele jaren dat het belangrijk is om de juiste houtsoort voor de juiste toepassing te gebruiken. In de eerste helft van juli 2024 werden we gecontacteerd door een architect die technisch advies over zijn houten gevelbekleding zocht. Een stevige hagelbui heeft zijn gevelbekleding immers sterk beschadigd. Een (voorlopig) zeldzame gebeurtenis die ons even doet stilstaan bij de houteigenschap 'hardheid'.

We roepen al vele jaren dat het belangrijk is om de juiste houtsoort voor de juiste toepassing te gebruiken.

Een 'te zwakke' houtsoort verhoogt het risico op technische problemen, terwijl een 'te sterke' houtsoort een gevaar voor de biodiversiteit van hout is.

De 'juiste houtsoort' vinden, vergt doorgedreven kennis van hout en dat is helaas niet evident.
Zo bestaan er ongeveer 58.000 houtsoorten in de wereld, waar maar enkele tientallen in België worden gecommercialiseerd.
Elke houtsoort heeft haar eigen combinatie van houteigenschappen zoals volumieke massa, uitzetting, krimp, vochtevenwichtgehalte, etc.

Wie zich er in wil verdiepen:
Je kan veel informatie halen uit kwaliteitsvolle boeken zoals het Houtvademecum, etc.

Vandaag bespreken we de houteigenschap; 'hardheid', een eigenschap die weinig belicht wordt.

In ons land wordt hardheid meestal uitgedrukt volgens JANKA.

De Janka test bepaalt in welke mate je hout bestand is tegen beschadiging (deuken en aantasting door sleet).
De testmethode voor JANKA meet de kracht die nodig is om een stalen bal van 11,28 mm halfweg in het houten oppervlak te laten dringen (Zie afbeelding).
Aan de hand van dit resultaat wordt aangegeven voor welke toepassingen het hout geschikt is.

Zo is de houteigenschap 'hardheid' een belangrijke indicator om uw keuze van terrasplanken of dakbedekking te kiezen.

Uiteraard spelen hier ook andere eigenschappen zoals duurzaamheid, stabiliteit,... 
Je kan hardheid best niet vergeten in uw onderzoek.

Een horizontaal oppervlak zal immers blootgesteld worden aan meer weersinvloeden dan een verticaal oppervlak.
Daarnaast wordt een houten terras meestal gebruikt en zullen gebruikssporen van stoelen, tafels, etc (veel) sneller zichtbaar worden.

De duurzaamheidsklasse van hout wordt meestal gebruikt om aan te tonen dat het hout lang goed blijft.
De realiteit zegt echter dat veel terrassen vroegtijdig afgebroken/vervangen worden, daar ze esthetisch niet meer voldoen aan het ideaal plaatje.

Op 09 juli 2024 werd België getroffen door een uitzonderlijk sterk warmteonweer.
De regio van Mechelen werd zwaar getroffen door uitzonderlijk windstoten, grote hagelbollen, etc.

Deze zeldzame weersomstandigheden waren een uitstekende bron van informatie om duurzaamheid te koppelen aan hardheid.
Zo werden we door twee verschillende gevallen gecontacteerd met een zeldzame casus waarbij een stevige hagelbui de gevelbekleding heeft beschadigd.

In deze voorlopig zeldzame casus werd de duurzaamheid van het hout teniet gedaan door de oppervlaktebeschadigingen. 
Zo werd er een thermisch gemodificeerd zachthout en een hardhout met verschillende hardheden getroffen door deze weersextremen.

Hoewel er steeds minimale verschillen zullen zijn tussen de twee casussen, is het verschil van impact dan ook relatief logisch.
Zo zie je dat de houtsoort met een (veel) hogere hardheid volgens JANKA een veel kleinere oppervlaktebeschadiging heeft.
De hardere houtsoort heeft vooral last van verkleuringen en zou vermoedelijk niet eens opgeschuurd moeten worden.
De zachtere houtsoort heeft naast de verkleuringen ook last van oppervlakkige beschadigingen. 

Ik herhaal dat dit momenteel een zeldzame casus is, het geeft echter wel goed aan waarom 'hardheid' een belangrijke houteigenschap is.
Het is daarnaast niet onmogelijk dat dergelijke extreme weersfenomenen meer gaan voorkomen in de nabije toekomst.